Johan Remkes is aangewezen om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor een minderheidskabinet. Hij lijkt er de aangewezen persoon voor te zijn om de politieke impasse te doorbreken. Bovendien heeft hij progressieve denkbeelden over hoe het beter kan in de politiek. Onlangs verklaarde hij bijvoorbeeld dat windturbines vaak via onfatsoenlijk beleid worden doorgedrukt. Remkes is een gezaghebbende figuur die zijn bestuurlijke sporen meer dan heeft verdiend. Momenteel is hij plaatsvervangend commissaris van de koning in Gelderland, waar hij bestuurlijk falen moet zien te corrigeren. Dat laatste gaat hij nu ook doen in Den Haag als informateur. Als het hem niet lukt om iets tot stand te brengen dan lukt het niemand en is Nederland eigenlijk rijp voor nieuwe verkiezingen.
Velen maken zich steeds meer zorgen over het lage democratische gehalte van de samenleving. Daar is dan ook alle aanleiding toe. Een commissie onder leiding van Remkes heeft niet zo lang geleden aanbevelingen gedaan om de politiek voor iedereen toegankelijk te maken. Dus zo mogelijk ook in Hollands Kroon.
De bevindingen van Remkes’ commissie zijn opgeschreven in een lijvig rapport getiteld ‘Lage drempels, hoge dijken’. Remkes constateert een groeiende tweedeling in de samenleving, waarbij de afstand tussen hoog- en laagopgeleiden steeds groter wordt. Hoog opgeleiden participeren veel meer in de politiek en laagopgeleiden steeds minder. Remkes vindt dat niet ‘toekomstbestendig’, dus niet duurzaam.
Het gewijzigde parlementaire stelsel van nu dateert uit 1917, van meer dan 100 jaar geleden. De samenleving is intussen grondig veranderd. Het gevolg is dat het stelsel niet meer goed functioneert en aan een grondige vernieuwing toe is. Remkes ziet in Nederland een onderklasse (precariaat) die zich in de steek gelaten voelt door de politieke partijen en zich afkeert van democratische beginselen én van de politiek. Laag opgeleiden voelen zich dan ook totaal niet vertegenwoordigd in de (lokale) politiek.
Partijen en politici luisteren over het algemeen alleen naar wat het goed opgeleide deel van de Nederlanders te vertellen heeft. Ook op gemeentelijk niveau zie je die ontwikkeling. De drempel die het gemeentebestuur van Hollands Kroon opwerpt om de ‘gewone burger’ op een afstand te houden is steeds hoger geworden. Die drempel wil Remkes niet alleen landelijk, maar ook regionaal en lokaal slechten.
Alle geledingen van de maatschappij moeten gehoord én betrokken worden bij het politieke proces, vindt Remkes. Teveel mensen staan langs de lijn. In buurten waar weinig wordt gestemd, wil hij bijvoorbeeld meer stembussen plaatsen tijdens verkiezingen. Ook moet er volgens hem op scholen binnen de lessen geschiedenis en maatschappijleer meer aandacht besteed worden aan ‘democratisch burgerschap’, zodat leerlingen kunnen uitgroeien tot betrokken burgers die daadwerkelijk kunnen participeren in verenigingen en in de politiek.
Remkes wil tevens een bindend correctief referendum dat kan zorgen voor het terugdraaien van door de regering foutief gemaakte keuzes.
Bovendien zegt Remkes dat het verstandig zou zijn de adviezen van het ‘Burgerforum Kiesstelsel’ over te nemen. Die adviezen werden door dat forum al in 2006 gegeven, maar toenmalig minister-president Jan Peter Balkenende wilde er niets van weten.
De hoge politieke drempels moeten verdwijnen of lager gemaakt worden. Dat adviseert Remkes. Het betekent dat de meningen van gewone mensen meer moeten meetellen in politieke besluiten en burgers niet als onmondige, lastige mensen worden weggezet. Remkes suggereert met de titel van zijn rapport dat hoge dijken alleen tot stand kunnen komen door samenwerking (polderen) van alle geledingen van de samenleving. Daarvoor is het nodig dat politieke en bureaucratische barrières zoveel mogelijk verdwijnen. Wie weet is dit een uitgelezen gelegenheid voor Remkes om zijn ideeën tijdens zijn informateurschap in te brengen…
Kees Zwaan
Via mediapartner: Noordkop Centraal
