Gaat de geschiedenis zich herhalen? In 2016 besloot wethouder Mary van Gent om te bezuinigen op de Wmo. Het werd haar allemaal veel te duur. Maar was haar bezuinigingsdrift toen wel terecht en legitiem? De uitspraak van de rechter was wat dat betreft erg duidelijk. Van Gent had de maatschappelijke ondersteuning niet mogen afpakken. De ingrepen moesten worden teruggedraaid. Veel bejaarden en lichamelijk gehandicapten haalden opgelucht adem. Hun huizen moesten weer worden schoongemaakt.
In 2015 werd besloten dat gemeenten zelf de nieuwe Wmo moesten gaan uitvoeren. Volgens deze Wet moeten burgers die niet bij machte zijn bepaalde zelfzorg te kunnen uitvoeren daar hulp bij krijgen. Van de gemeente. Zij moeten maatschappelijk ondersteund worden, zodat zij ’mee’ kunnen blijven doen in onze samenleving.
Een schone, hygiënische woning is daarbij onontbeerlijk. Het is de basis van waaruit een individu maatschappelijke activiteiten kan ondernemen. Sommige mensen zijn gewoon niet meer in staat een stofzuiger ter hand te nemen of de ramen te lappen. Dan is het zaak dat iemand anders dat doet. Als je ruim in de slappe was zit is het geen probleem: je huurt gewoon een werkster in. De meeste invaliden en ouderen hebben daar helaas niet voldoende geld voor. Voor die gevallen heeft de wetgever een vangnet gecreëerd in de vorm van de Wet op Maatschappelijke Ondersteuning.
Wethouder Van Gent delegeerde gemakshalve de Wmo en de Jeugdzorg maar aan een privaat bedrijf dat bepaalt wat de zorgvrager nodig heeft (stelt een indicatie). Incluzio bepaalt hoeveel en welke ondersteuning de met een zelfzorgtekort behepte Hollands Kroner nodig heeft. Die werkzaamheden worden dan, voorzover het de schoonmaak van een woning betreft, opgedragen aan een ander privaat bedrijf, Axxicom. Zowel Incluzio als Axxicom zijn het eigendom van miljonairsfamilie Geurts die met een vermogen van bijna een half miljard ieder jaar weer in de Quote 500 lijst van rijkste Nederlanders terechtkomt.
Het budget van Incluzio is inmiddels opgelopen tot 21 miljoen. In 5 jaar tijd liep het op met vijf tot zes miljoen. Vond Van Gent in 2016 al dat ze moest bezuinigen, nu lijkt ze zich dat weer af te vragen. De kosten voor ondersteuning rijzen de pan uit volgens de gemeentelijke rekenmeesters. De vraag hoe die kosten gedrukt kunnen worden lijkt dan ook een logische. Maar de geschiedenis lijkt zich te herhalen. Van Gent haalt namelijk de gewraakte keukentafel weer uit haar gereedschapskist! Een beetje sleutelen tijdens gesprekken aan de keukentafels en ze heeft de financiën weer onder controle, lijkt ze te denken. De wethouder zit namens SHK in het college. Een partij die nog steeds het dubieuze ’schuldbeginsel’ in haar partijprogramma heeft staan. Als een zelfzorgtekort is ontstaan door ’eigen schuld’ zou deze partij volgens dat principe geen financiële ondersteuning willen verstrekken. Eigen schuld, dikke bult.
Van Gent kijkt meer naar het geld dan naar de mens zelf. Oudere hulpvragers zijn in die optiek in de eerste plaats een kostenpost. De term ’keukentafelgesprek’ staat nergens in de tekst van de Wmo en is verworden tot een eufemisme voor een middel van de gemeente om maatschappelijke ondersteuning te verminderen of af te pakken. Of af te schuiven naar familieleden of buren. Om zo minder geld uit te hoeven geven aan zorg. Dat ons college erg ver gaat in eigenmachtig optreden blijkt wel uit hoe Van Gent’s collega’s acteren. Zonder overleg met andere betrokkenen beslissingen nemen over vergunningen verlenen enz. En het ergste is dat de meeste raadsleden klakkeloos akkoord gaan. Zo ook met de herindicering in het kader van de Wmo. Alleen GroenLinks en Lada waren tegen en met recht.
In 2016 voerde de FNV in het hele land actie en was betrokken bij rechtszaken tegen gemeenten die te weinig thuiszorg aan hun inwoners verstrekten. De FNV won alle zaken en veel gemeenten moesten hun beleid flink bijstellen. Hollands Kroon én Schagen kregen de twijfelachtige eer te worden uitgeroepen tot thuiszorg-arme gemeenten. Gemeenten zijn echter verplicht mensen die hun huis niet zelf kunnen schoonhouden ze daarbij te ondersteunen. Minder draagkrachtige mensen kunnen dat niet zelf betalen, dus moet de gemeente dat doen. Dat zegt de Wet. Nu, vijf jaar later lijkt de bezuinigingsdrift van Van Gent weer helemaal terug van weggeweest. Van het verleden heeft ze blijkbaar niet veel geleerd.
Toenmalige staatssecretaris Van Rijn wees in 2016 nadrukkelijk op de verantwoordelijke taak van raadsleden bij het controleren van B&W. Het is namelijk hun werk om een wethouder die de Wmo uit wil kleden bij te sturen. Daar heeft deze raad helaas tot nu toe geen blijk van gegeven. Sterker nog, de raad geeft haar groen licht voor bezuinigingsingrepen…
Kees Zwaan
Via mediapartner: Noordkop Centraal
