Burgers, pers en provincie nemen de controlerende taak van de raad over
HOLLANDS KROON – Burgers, LTO, Gedeputeerde Staten en de pers hebben de controlerende taak van de raad overgenomen. Sedert het artikel ‘Gebroken Beloftes’ in NRC Handelsblad van 5 juni 2020 is er volop aandacht voor het (afwezige) datacenterbeleid van Hollands Kroon. Middels een Wob-procedure van De Telegraaf en het Noord-Hollands Dagblad wordt intensief onderzoek gedaan naar het gemeentelijk beleid. Een veel gehoorde vraag luidt: Wat vindt de gemeenteraad van het datacenterbeleid?
De gemeenteraad stelt alleen vragen
Toen de gemeenteraad in december 2020 twee raadsvergaderingen besteedde aan vragen over het datacenterbeleid, wachtte de pers vol spanning op hun oordeel, misschien zelfs een motie van wantrouwen of tenminste een pauze voor herijking van het beleid. Dat was tevergeefs. De vragen werden beantwoord en het college stelde de volgende dag triomfantelijk vast dat het dóór kon met de datacenters. Kan of wil de raad dan helemaal niets doen met de antwoorden, vroeg menigeen zich af?
De gereedschapskist van de raad is leeg
De gemeenteraad is de lokale volksvertegenwoordiging met twee taken en bevoegdheden: besluiten over beleid (kaderstelling) en controle op de uitvoering van het beleid door het college. Het enige datacenterbeleid in Hollands Kroon is vastgelegd in de omgevingsvisie van 2016. Het college voelt zich slechts gehouden aan een kaartje van Agriport met pijlen voor de uitbreidingsrichting van datacenters. Nieuw beleid wil men pas in de omgevingsvisie van 2023 vastleggen. Vermoedelijk is het internationaal cluster datacenters dan al lang en breed vergund.
De raad kan helaas ook niets doen tegen vergunningen die afwijken van bestemmingsplannen. Die controlerende bevoegdheid heeft de raad namelijk in 2015 gedelegeerd aan het college. Daarmee is de raad zijn gereedschap kwijt en kan alleen zeggen: Beste kiezers, we kunnen niets voor jullie doen, tenzij …. we ons gereedschap terughalen.
De raad heeft weinig keuze
Wanneer de raad geen richting geeft aan de datacenter-trein, staan er nog twee opties open: de trein laten doordenderen of op de noodrem trappen met een motie van wantrouwen. De gulden middenweg – het bijsturen van het datacenterbeleid middels de omgevingsvisie – is immers door het college afgesneden, met steun van coalitiepartijen VVD, CDA en SHK. Die staan niet toe dat hun leden kritische vragen stellen over de datacenters. Wie dat wel doet kan vertrekken, zoals Jeff Leever en Lars Ruiter is overkomen.
De verlossing
De netbeheerder wijst op stroomproblemen, het waterschap maakt zich zorgen over koelwater, de provincie constateert gebrek aan ruimtelijke ordening, politieke partijen zien het draagvlak voor de energietransitie verdampen, burgers vragen om landschappelijke inpassing en iedereen vraagt om duidelijkheid en beleid.
De provincie stelt dat alleen hun Omgevingsdienst de deskundigheid in huis heeft voor het beoordelen van een MER en een gecompliceerde milieuvergunning. Als de rechter ze daarin gelijk geeft, dan komt de datacenterexpress op een ander spoor. Mogelijk wacht de gemeente dan fikse plannschade claims. Beter zou het zijn als het college zèlf op de rem trapt om samen met de gemeenteraad en de provincie te beoordelen of meer hyperscale dataenters wenselijk zijn, en zo ja onder welke voorwaarden. Maar misschien is dat station al gepasseerd.
Helmar van Rooy
Inwoner van Hollands Kroon
