DEN OEVER – Begin 2019 spoelden er grote aantallen dode en doodzieke zeekoeten aan op de Nederlandse kust. In opdracht van minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) hebben de Wageningen University & Research (WUR) en de Universiteit Utrecht (UU) onderzoek gedaan naar de doodsoorzaak van de vogels. Daaruit blijkt dat zo’n 20.000 zeekoeten zijn omgekomen door verhongering. In de magen zijn geen grote hoeveelheden plastics aangetroffen en de dieren zijn niet aantoonbaar ziek geweest. Volgens de onderzoekers betekent dit dat de zeekoeten niet zijn gestorven als gevolg van de verloren containers van MSC Zoe.
Na onderzoek van 139 zeekoeten blijkt dat alle dieren sterk vermagerd en ondervoed waren. Ook waren de meeste vogels pas rond een halfjaar oud. Daarom ligt een belangrijke verklaring voor het hoge sterfteaantal bij de afgelopen broedperiode van de zeekoeten. Door onderzoekers van de broedgebieden in Schotland is bevestigd dat het voor de zeekoeten een moeilijk seizoen was. Het is aannemelijk dat veel van de jonge vogels al zwak waren toen zij de kolonie verlieten. Op zee konden de zeekoeten niet vissen naar hun normale voedsel en moesten zij het doen met kleinere prooien. Daardoor bleven de vogels verzwakt en gaf de storm – die ook het containerverlies van de MSC Zoe veroorzaakte – de doorslag.
Minister Schouten: “Tijdens mijn recente bezoek aan Lauwersoog heb ik gezien dat vissers, natuurliefhebbers en bewoners nog dagelijks te maken hebben met de gevolgen van de containerramp. De dode zeekoeten die begin dit jaar massaal aanspoelden op de Nederlandse kust hield de gemoederen flink bezig. Ook daar hebben vrijwilligers en onderzoekers een belangrijke bijdrage geleverd. Ik heb daar veel respect voor. Omdat we nog weinig weten over de lange termijn gevolgen van de ramp houd ik samen met mijn collega Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat de gevolgen voor de natuur in de gaten. Er wordt nader onderzoek gedaan naar de mogelijke gevolgen van MSC Zoe op de ecologie van onze Noord- en Waddenzee.”
Er zijn geen giftige stoffen of non-food materialen, zoals grote hoeveelheden plastic, in de magen van de vogels aangetroffen. Een doodsoorzaak van de zeekoeten door vergiftiging, virussen (zoals vogelgriep), parasieten, zwerfvuil of oliebesmeuring is door de WUR en de UU uitgesloten. De zeekoeten zijn massaal gestorven ten tijde van het containerverlies van MSC Zoe, maar niet als gevolg daarvan.
Ondanks het grote aantal gestorven zeekoeten blijven de gevolgen voor de totale populatie beperkt. Momenteel leven er ongeveer anderhalf miljoen zeekoeten in de Noordzee.
De WUR onderzoekt middels een onderzoeks- en monitoringsplan wat de gevolgen van het containerincident zijn op middellange en lange termijn. Daarbij wordt aanvullend pathologisch onderzoek verricht naar de mogelijke gevolgen voor zeezoogdieren.
[signoff]
