Column Kees Zwaan: Onfatsoenlijk windmolenbeleid

Windmolens. Overal zie je ze als paddenstoelen uit de grond verrijzen. Op de gekste plekken staan opeens van die dingen. In Nederland is er geen gebrek aan wind dus produceren ze veel elektriciteit. Wind is een alternatieve energiebron waar we steeds meer gebruik van maken. Maar waar kunnen die grote, lawaaiige objecten het beste staan? De meeste mensen zullen waarschijnlijk niet graag zo’n gevaarte in hun ’achtertuin’ willen hebben. 

Toen ik enkele weken geleden over de Afsluitdijk richting Friesland reed zag ik dat in het IJsselmeer fundamenten zijn gebouwd voor een groot windmolenpark. Het worden er daar om precies te zijn 89. Dat lijkt een prima plek, want mensen hebben er daar geen last van. Vogels overigens wel.  ”De Tweede Kamer vindt eigenlijk dat er veel meer windmolens gebouwd moeten worden en dat het er nu te weinig zijn. We weten dat het buitengewoon lastig is om op een fatsoenlijke manier windmolens geplaatst te krijgen,” zegt Johan Remkes tijdens een interview. Daarmee suggereert hij dat er blijkbaar onfatsoenlijke methodes gebruikt moeten worden om de doelen die de Tweede Kamer zich stelt, toch te halen. 

Er is een ware windmolen-invasie te constateren. Toen ik in 2013 in de polder kwam wonen zag ik enkele windmolens als ik uit mijn raam keek. Inmiddels zijn het er tientallen en is er sprake van een uitgebreid windmolenpark. Iemand noemde dat de ’industrialisatie van het polderlandschap’. Windmolens zijn nu een overheersend element in het polderlandschap. Niet alleen zijn die hoge bouwsels storend voor wie van de omgeving wil genieten, maar blijken ze ook nog eens schadelijk te zijn voor de gezondheid. Wie dicht bij zo’n windturbine woont kan er ziek van worden. Bewoners ervaren stress, kunnen niet meer goed slapen en hebben vaak last van hoofdpijn. Ervaring leert dat zulke molens op zo’n 1500 meter afstand moeten staan om geen (geluids)overlast te veroorzaken. 

Momenteel wordt er ongeveer slechts 5,6% van de benodigde energie door zonnepanelen en windmolens opgewekt. Dat is nog erg weinig en staat in geen verhouding met de ongezonde overlast van windmolens die veel bewoners ervaren. Er is dan ook een groeiende weerstand tegen de plaatsing van windmolens. Dat veel van die dingen op een onfatsoenlijke wijze worden doorgedrukt is blijkbaar een feit. Er wordt niet overlegd met de bewoners. Pas wanneer het complete doorwrochte plan klaar is worden de bewoners ’geconsulteerd’. Alles is dan al in kannen en kruiken. Dat is de ’onfatsoenlijkheid’ waar Remkes op doelt. ”Die megalomane objecten van meer dan 200 meter hoog gaan het klimaat echt niet redden,” zegt een bewoner die geconfronteerd werd met een windmolen in zijn ’achtertuin’..En dat is een waarheid als een koe. 

Als je naar een kaartje kijkt waarin de windmolenparken zijn ingetekend is in één oogopslag te zien waar de windmolens vooral zijn geplaatst. Hollands Kroon blijkt bijvoorbeeld een plaats te zijn waar er zeer veel staan. Het ziet er bijna ’zwart’ van. Blijkbaar is er weinig (politieke) weerstand geweest tegen die windmolens waardoor ze gemakkelijk op ’onfatsoenlijke’ wijze gerealiseerd konden worden. Opvallend is dat de Randstad voor een groot deel buiten schot is gebleven. In hoeverre zou dat te maken hebben met het feit dat daar de meeste kamerleden en landbestuurders wonen? Zou er ook een verband bestaan tussen rijke gemeenten en de afwezigheid van windmolens? Staan er bijvoorbeeld windmolens in Wassenaar? En in Blaricum? Windmolens blijken vooral geplaatst te worden in Noord-Holland, Friesland, Groningen, de Noordoostpolder en de Flevopolder. 

Ook is er een opvallend verschil tussen de windmolen dichtheid van Hollands Kroon en Schagen. Blijkbaar is het gemeentebestuur van Hollands Kroon gek op windmolens – net zo gek als op datacentra – en wist Schagen ze tot nu toe voor een deel te weren. Maar of dat zo blijft valt te bezien. Zandtemers let op uw zaak…

Kees Zwaan

Via mediapartner: Noordkop Centraal