In Nederland zijn jaarlijks ongeveer 770.000 uitzendkrachten aan het werk. Bij de KvK zijn zo’n 12.000 uitzendbureaus ingeschreven. Daarnaast zijn er zo’n 10.000 bedrijven die vallen onder de categorie ‘dienstverlening voor de akker- en tuinbouw’. Ook zijn er bedrijven die als nevenactiviteit arbeidskrachten aanbieden. In de branche werken ook veel kleine bedrijven met een groot verloop. Het merendeel van de bedrijven houden zich aan de wet- en regelgeving. De Inspectie SZW richt haar controles vooral op die bedrijven die zich bezig houden met allerhande malafide praktijken. Zij maken zich schuldig aan illegale tewerkstellingen, te lange werktijden, onderbetaling, gefingeerde dienstverbanden, arbeidsuitbuiting en belastingontduiking. Bedrijven die arbeidskrachten bij deze malafide uitzenders inhuren, kunnen zo op oneerlijke wijze goedkoper produceren en concurreren.
Aanpak malafide bureaus
Bij reguliere controles van de Inspectie SZW worden bij 33% van de inspecties overtredingen geconstateerd. Het speciale interventieteam Aanpak Malafide Uitzendbureaus (AMU) komt zelfs uit op een handhavingspercentage van 70%.
In 2016 kwamen meer dan 800 meldingen binnen bij de Inspectie SZW die te maken hebben met uitzendbureaus. Het merendeel van de melders heeft de Poolse nationaliteit. De meeste meldingen gaan over arbeidstijden, loon en inhoudingen. Deze meldingen en risicoanalyses vormen de basis voor de Inspectie SZW om gericht de malafide uitzendbureaus aan te pakken.
Vorig jaar zijn 221 inspecties uitgevoerd binnen het reguliere project uitzendbureau. Er zijn in totaal 396 werkgevers gecontroleerd, waarbij het ging om 210 uitzendbureaus en 186 inlenende bedrijven. Bij 33% van de 221 inspecties zijn overtredingen geconstateerd.
Daarnaast is er een speciaal interventieteam AMU. Dit team richt zich vooral op complexere zaken, waarbij ook belastingfraude, schijnconstructies, uitkeringsfraude een rol kunnen spelen. Dit team heeft vorig jaar 10 inspecties verricht, waarbij 73 werkgevers zijn gecontroleerd, 20 uitzendbureaus en 53 inlenende bedrijven. Bij 70% van de inspecties zijn er overtredingen geconstateerd.
Maar ook tijdens andere controles van de Inspectie, niet direct gericht op uitzendbureaus, komen malafide uitzendbureaus in beeld. Zo zijn bij die controles vorig jaar ook 216 uitzendbureaus geïnspecteerd, waarbij 19% van hen overtredingen werden geconstateerd.
Het hoge handhavingspercentage van het interventieteam bewijst dat de risicoanalyse van de Inspectie steeds beter wordt. Maar het geeft ook aan dat er nog steeds misstanden worden aangetroffen. Het is vrij eenvoudig om een uitzendbureau op te richten en de modus operandi van de kwaadwillenden wijzigt continu. De Inspectie SZW zet daarom haar inspecties in de uitzendbranche voort.
Overtredingen
De top 6 branches/sectoren waar misstanden met uitzendwerk worden aangetroffen zijn land- en tuinbouw, metaal en industrie, horeca, detailhandel, bouw en schoonmaak. De meeste overtredingen betreffen de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag. Zo’n 204 uitzendkrachten werden onderbetaald, van wie meer dan de helft (59%) Poolse werknemers waren. De Wet arbeid vreemdelingen werd 15 keer overtreden. Ook werden 7 personen werkend aangetroffen die een identiteitsbewijs gebruikten van iemand anders.
Checklist uitzendbureaus
Bedrijven die uitzendkrachten inhuren zijn mede verantwoordelijk om een uitzendbureau in te huren dat volgens de wet- en regelgeving werkt. Bovendien kunnen zij in sommige gevallen aansprakelijk worden gesteld als het uitzendbureau niet alles op orde heeft. De Inspectie SZW heeft daarom samen met de Belastingdienst en partijen uit de uitzendsector een checklist ontwikkeld voor bedrijven die werken met uitzendbureaus. De checklist helpt bedrijven te beoordelen of zij op een eerlijke, gezonde en veilige manier met uitzendkrachten werken.
Aan de hand van 9 punten beoordelen bedrijven het uitzendbureau waar zij mee werken en wordt duidelijk welke punten zij zelf nog op orde moeten brengen. Het gaat onder andere om juiste registratie van het uitzendbureau bij de Kamer van Koophandel, het gebruik van een g-rekening, betalen van een eerlijk loon en het controleren van de identiteit van de uitzendkracht. Wanneer aan alle 9 punten uit de checklist wordt voldaan dan is de kans een stuk groter dat het uitzendwerk op een eerlijke, gezonde en veilige manier gebeurt. Zowel de inlener als het uitzendbureau moeten volgens de Inspectie SZW regelmatig alle punten controleren en alert blijven op signalen van misstanden. De checklist is te vinden op www.checklistuitzendbureaus.nl.