HOLLANDS KROON – Met de warmte stijgt ook de watertemperatuur. Ideaal voor de blauwalg. Vaak zichtbaar als een blauwgroene drab langs de waterkant. Deze drijflagen zitten vol blauwalgen. En die kunnen gevaarlijk zijn.
De blauwalg is eigenlijk geen alg, maar een bacterie, en wordt zo genoemd vanwege de blauwgroene kleur. Blauwalgen zijn belangrijk omdat ze zuurstof aanmaken. Ze komen overal en in alle seizoenen voor. Meestal zijn de dichtheden zo gering dat je ze met het blote oog niet kunt zien. Algen zijn microscopisch klein in de vorm van draden, bolletjes en losse cellen. Als er heel veel zijn noemen we dat ‘ bloei’ van blauwalgen. Tijdens de bloei verschijnen er drijflagen: blauwgroene verfachtige substanties, die enorm kunnen stinken bij het afsterven van de algen.
Temperatuur is hun ding
Blauwalgen zijn er in verschillende soorten, maar ze hebben gemeenschappelijk dat ze groeien en bloeien wanneer het water warmer wordt. Ze leven van fosfaten en stikstof, die ze uit het water kunnen halen. Daarnaast hebben ze licht en lucht nodig. Omdat in onze wateren meer dan voldoende fosfaten en stikstof aanwezig zijn kunnen ze hier vaak onbeperkt groeien. In het vroege voorjaar begint dat al. In de zomermaanden gaan ze echt pieken.
Teveel zonlicht vinden ze vervelend, maar daar hebben ze iets op gevonden: ze dalen af naar een waterdiepte waar het donkerder is, om weer op te stijgen als de zon minder is.
Giftig
Blauwalgen kunnen giftig zijn voor mens en dier. Zeker in de geconcentreerde drijflagen. Deze giffen komen vrij wanneer ze afsterven. Echter, dezelfde soort blauwalg kan soms wel en soms geen gifstoffen afgeven. Aan de Universiteit van Wageningen doet men daar uitgebreid onderzoek naar. Voor de veiligheid controleren wij op de zwemwaterlocaties altijd of er mogelijk giftige blauwalgen aanwezig zijn. En we nemen het zekere voor het onzekere: bij aanwezigheid van blauwalgen geven we altijd waarschuwingen af.
Wat doe je eraan?
Weinig. Omdat de meeste wateren fosfaten en stikstof bevatten, is voorkomen onmogelijk. Alleen als we de bron, de fosfaten en stikstof, kunnen terugbrengen tot heel lage gehaltes verdwijnen de blauwalgen. Maar we leven in een gebied waar veel fosfaat voorkomt in het oppervlaktewater; deels van nature en deels doordat de mens dat heeft ingebracht. Door te pompen kunnen we de drijflagen verplaatsen of verdunnen; in ernstige gevallen ruimen we de drijflagen op door ze weg te zuigen.
Bij regen en veel wind wordt het koeler en vermindert de blauwalg. Dus een slechte zomer is ook slecht voor de blauwalgen. En in het najaar nemen ze sowieso af.
Oppassen geblazen!
Mensen kunnen de borden lezen bij zwemwater als daar voor blauwalgen wordt gewaarschuwd. Maar huisdieren niet. Dus let op bij het uitlaten van honden dat ze geen blauwalgen ophappen als ze drinken of zwemmen in de sloot. En blijf oplettend als kinderen in het water of aan de waterkant spelen. Kijk zelf ook altijd of er blauwalgen waarschuwingen zijn. Bijvoorbeeld op www.zwemwater.nl of de zwemwater-app.
